-
1 соҥгыра
соҥгыра1. глухой, лишённый слухаСоҥгыра лияш глохнуть;
соҥгыра пылыш глухое ухо.
Соҥгыра еҥ ныл шинчан. Калыкмут. Глухой человек с четырьмя глазами.
Соҥгыра поплан чаҥым кок гана огыт кыре. Калыкмут. Глухому попу два раза в колокол не бьют.
Сравни с:
соҥгой2. глухой, незвонкий, невнятный (о звуке, голосе)– Тугай паша, Ланцов йолташ, – тудо соҥгыра йӱк дене ойлаш тӱҥале. – Мый тыйын бригадет гыч каем. Н. Ильяков. – Дело такое, товарищ Ланцов, – начал говорить он глухим голосом. – Я ухожу из твоей бригады.
Тиде пудештмаш чодырасе гай ыш шергылт, пич соҥгыра йӱк веле шоктыш. Е. Янгильдин. Этот взрыв раздался не так, как в лесу, послышался лишь глухой (незвонкий) звук.
-
2 коҥгыра
коҥгыраIразг. черепКӧн коҥгыраже утен? – кӱдырта орол. В. Колумб. Чей череп стал лишним? – гремит сторож.
Смотри также:
вуйгоҥгыраИдиоматические выражения:
IIКоҥгыра – оҥгыр огыл, ушкаллан, ынже йом манын, шӱйышкыжӧ сакат, «кылток-кылток» шоктен коштеш. Погремушка – это не колокольчик, её вешают корове на шею, чтобы не пропала, она ходит и брякает ею.
2. перен. немелодичный, лишённый благозвучия, приятности для слухаКӱжгӧ коҥгыра йӱканым «коҥгыра оҥгыр» маныт. Обладающего низким немелодичным голосом называют «погремушка-бубенчик».
-
3 соҥгыраҥаш
соҥгыраҥаш-амглохнуть, оглохнуть, лишаться (лишиться) слухаШоҥгемме велеш соҥгыраҥаш глохнуть под старость.
Берлин адак сар тӱмыреш соҥгыраҥын. М. Якимов. Берлин снова оглох от военных барабанов.
-
4 туҥгыраҥаш
туҥгыраҥаш-ам1. покрыться твёрдой, жёсткой (засохшей или замерзшей) коркой; сильно загрязниться (об одежде)Рвезын тувыржат туҥгыраҥын. У мальчика и рубашка сильно загрязнилась.
2. задубеть, огрубеть; стать жёстким, шершавым (о коже)Йолвундаш коваште туҥгыраҥын. Кожа на подошве ног задубела.
-
5 вуйгоҥгыра
вуйгоҥгыраанат. черепВуйгоҥгыра ваш-ваш пеҥгыдын ушнышо икмыняр лу гыч шога. «Природоведений» Череп состоит из нескольких костей, прочно соединённых между собой.
Сравни с:
вуйгорка -
6 кӧҥгыра
-
7 соҥгыраҥдаш
соҥгыраҥдаш-емглушить, оглушить, лишать (лишить) слухаСнаряд-влак пудештылме йӱк мыйым йӧршын соҥгыраҥдыш. Взрывы снарядов меня совсем оглушили.
-
8 туҥгыра
туҥгыраочень грязный; покрытый засохшим слоем грязи или чего-л.Туштак петыртышдыме шем туҥгыра фляге машина ӱй дене шинча. В. Мишин. Там же стоит чёрная, очень грязная фляга без крышки с машинным маслом.
-
9 чаҥгыра
чаҥгыразвонкий; напоминающий колокольный звон (о голосе)Рушет, мариет пырля ушнышна, чаҥгыра йӱкем дене муралтенат колтышым. МДЭ. Мы, и русские, и марийцы, объединились вместе, я даже запел своим звонким голосом.
-
10 аҥыра коҥгыра
глупец, дурак, бестолочьИдиоматическое выражение. Основное слово:
коҥгыра -
11 соҥгыра почкалтыш
бот. буквица лекарственнаяСоҥгыра почкалтышым погаш собирать буквицу лекарственную.
Идиоматическое выражение. Основное слово:
почкалтыш -
12 мӱгыраш
мӱгыраш-ем1. реветь; издавать рёв (о животных)Маска мӱгыра, пире урмыжеш, олык йыр кудалыштыт. А. Айзенворт. Медведь ревёт, волк воет, по лугам бегают.
Ӱшкыж огыл – мӱгыра, пашам талын ышта. Тушто. Не бык, а ревёт, проворно работает.
2. реветь; издавать звуки, похожие на рёв животныхТеҥыз вӱд мӱгыра ревёт морская вода.
Уремыште мардеж мӱгыра, лум тӱргыкта. М. Шкетан. На улице ревёт ветер, клубится снег.
Мотор икшырымын мӱгыра. В. Микишкин. Однотонно ревёт мотор.
3. шуметь, гудеть, греметь, грохотатьМардеж талышна эше шап, пушеҥге вуйым тодыштеш, рӱза, – чодыра шыдешт мӱгыра. А. Асаев. Ещё сильнее усиливается ветер, ломает, качает верхушки деревьев, – лес шумит сурово.
А кӱшнӧ, залыште, музык мӱгыра. М. Евсеева. А наверху, в зале, гремит музыка.
4. прост. реветь, громко плакатьМыйжат молан мурем вара? Молан мӱгырем вара? Муро. Зачем же я пою? Зачем я реву?
– Ой, мом ынде ыштем? Куш пурем? – йӱкын мӱгыра ӱдырамаш. В. Сапаев. – Ох, что же теперь делать? Куда денусь? – голосом ревёт женщина.
Составные глаголы:
-
13 каша во рту
( у кого)прост., неодобр.lit. one speaks as if he had his mouth full of porridge, i.e. he mumblesКогда он заговорил, губы у него дёргались и каша во рту была сильней, чем всегда. (И. Грекова, Кафедра) — When he started speaking his lips twitched and he mumbled more than ever.
[Гыра] хитрый был и обжора страшный, а говорил как с кашей во рту. "Лопшля и шплёнка - обошлёшься!" - сказал Гыра как-то после обеда тем, кто ждал своей очереди. (Г. Семёнов, К зиме, минуя осень) — He was cunning and greedy, and even spoke as if he had his mouth full of porridge. "It's-sh noodles and millet today. Lovely sh-stuff!' he had once shouted after dinner to those still waiting in the queue at the counter.
-
14 яҥгыраш
яҥгыраш-емдиал. звучать, прозвучать; раздаваться, раздаться; звенеть, прозвенетьТиякын изи пӧлемыште телефон йыҥгыр яҥгыра. «У вий» В маленькой комнате писаря звенит телефонный звонок.
Пылыш яҥгыра – поранлан. Пале. В ушах звенит – к бурану.
-
15 балбес
м; разг.; бран.аңгыра, тинтәк; күсәк -
16 безголовый
-ая; -ое1) башсыз2) перен.; разг. ( глупый) башсыз, аңгыра, миңгерәү3) перен.; разг. ( крайне рассеянный) башсыз, тиз онытучан -
17 безмозглый
-
18 бестолковый
-
19 бестолочь
-
20 быдло
с; собир.; бран.гыйбад, гыйбди (электә гади халыкка карата: аңгыра, томана, булдыксыз мәгънәсендә кулланылган)
См. также в других словарях:
аңгыра — (АҢГЫРАЛАНУ) (АҢГЫРАЛАТУ) – с. 1. Миңгерәү, аңсыз, надан, ахмак 2. Акылга зәгыйфь, тулы акыллы түгел … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бүкән — 1. Юан агачтан яки бүрәнәдән кисеп алынган оч, бүрәнә башы; шундый агачларны турап ясалган бер кисәк, буын. Шундыйны хәтерләткән һәр нәрсә 2. Арба тәгәрмәченең уртадагы, күчәргә кидерелә торган өлеше 3. күч. Кыска буйлы, юан, авыр хәрәкәтлә яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
История Эфиопии — Руины храма в Йехе (провинция Тигре, Эфиопия). Содержание … Википедия
Эфиопские титулы — часто встречаются в текстах, посвящённых старой Эфиопии, и в переводной литературе. Пишутся они так, как звучат в амхарском языке и в древнеэфиопском языке гыызе, без перевода. В данной статье приводятся толкования придворных, военных, духовных и … Википедия
агач — 1. Каты кәүсәле, ботаклары ябалдашланып торган күпьеллык үсемлек. Шул үсемлекнең ботаклардан арындырылган кәүсәсе. с. Агачтан ясалган, салынган 2. Төзүгә һәм әйберләр ясауга китә торган агач материал; үзагач 3. күч. Аңгыра, надан. АГАЧ АЯК – 1)… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алты-биш — Юләр сымак, аңгыра, тиле миле, аңгы миңге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аңгы-миңге — диал. с. Аңгыра, миңгерәү, юләр сымак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аңкау — I. Авыз куышлыгының өске стенасы. II. АҢКАУ – иск. Миңгерәү, аңгыра … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аңкы-миңке — диал. с. Аңгыра, миңгерәү, юләр сымак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аңсыз — с. 1. Акылы булмаган, аңгыра, юләр, тиле 2. Надан, иске, кара фикерле. АҢСЫЗ РӘВЕШТӘ – Аң катнашыннан башка, рефлектор рәвештә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ахмак — с. Акылсыз, юләр, аңгыра и. Шундый кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге